Teorik olarak birbiriyle çarpışan iki rastgele nesne, yörüngelerini değiştiren bir momentum aktarımı gerçekleştirir.
Yani, bir gramdan daha hafif bir mikrometeorit bile Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesinde fark edilemeyecek bir değişikliğe neden olabilir. Ancak işler o kadar da kolay değil.
Genel olarak, etkilenen nesne ne kadar büyük olursa, darbenin etkisi de o kadar büyük olur. Ancak etki birçok şeye bağlıdır; örneğin: çarpma tertibatının yoğunluğu ve çekme mukavemeti; çarpma noktasının jeolojisi; ve darbenin açısı ve yüzü.
Ancak en önemlisi, çarpışma sırasında momentumun tamamı Dünya yüzeyine aktarılmıyor. Çünkü göktaşı yüzeye çarpmadan önce atmosferde küçük taşlara ayrılıyor ve bir kısmı da yanarak buharlaşıyor.
Küçük bir miktar güç bile Dünya’ya zarar verir
Göktaşının büyük kinetik kuvveti çoğunlukla ısıya dönüşür ve yalnızca küçük bir kısmı mekanik kuvvet olarak hissedilir.
Bu küçük miktardaki mekanik kuvvet bile çoğu zaman Dünya yüzeyinin deforme olmasına, kırılmasına ve çarpma bölgesinin tahrip olmasına neden olur.
Bilim adamları, Dünya yüzeyinde varlığını sürdüren çok sayıda büyük etki alanının bulunduğunu zaten biliyorlar.
Bizi Tiktok’ta takip edin
Bunlardan en büyüğü olan Güney Afrika’daki Vredefort Krateri, yaklaşık 2 milyar yıl önce yaklaşık 20 km büyüklüğünde, saatte 90.000 km’ye kadar hızla hareket eden bir cismin Dünya’ya çarpmasıyla oluşmuştur.
Bu nesne muhtemelen Dünya’nın kütlesinin yalnızca 100 milyonda biri kadardı. Kütledeki bu büyük fark ve çok az momentumun aktarılması gerçeği, bilinen hiçbir çarpma olayının Dünya’nın yörüngesini önemli ölçüde değiştirmediğini göstermektedir.
Ancak Dünya’yı tam anlamıyla etkileyen büyük göktaşı çarpmaları da var. Dinozorları yok eden Chicxulub olayı gibi kitlesel yok oluş olayları, etraflarındaki her şeyi yok edebilir.
Gelecekte tıpkı kitlesel yok oluş olayında olduğu gibi gezegenimize büyük bir göktaşı çarpabilir. Ancak bilim insanları bunun Dünya’yı yörüngeden çıkarma ihtimalinin çok düşük olduğunu düşünüyor.
Ancak güneş sisteminin erken tarihinde işler biraz farklıydı. Bebek gezegenleri etkileyebilecek çok daha fazla ve çok daha büyük nesneler vardı.
Ay’ın, ilkel Dünya ile yıkıcı bir çarpışmanın sonucu olduğuna inanılıyor. Uranüs’ün dönme ekseninin yönü, 3 ila 4 milyar yıl önce Dünya büyüklüğünde bir nesnenin onunla çarpıştığını gösteriyor.
Dolayısıyla Güneş Sistemindeki tüm gezegenlerin yörüngelerinin çarpışmalar nedeniyle değiştiğini söylemek muhtemelen doğru olur. Ancak bunun ne zaman ve nasıl gerçekleştiğini tam olarak belirlemek mümkün değil.
Çözüm
Dünya’nın yaklaşık 5.972.000.000.000.000.000.000 (yaklaşık 5.972 x 10^24) kilogramlık muazzam bir kütlesi vardır ve bu nedenle yörüngesel yerçekimi, bir göktaşı çarptığında gezegenin yörüngede dönmesini engeller.
Gök cisimleri Dünya’ya çarptığında genellikle yeryüzüne düşer veya atmosferde yanar. Büyük meteorlar veya asteroitler Dünya’nın jeolojik tarihinde önemli olaylara neden olmuş olabilir, ancak Dünya’yı yörüngeden çıkarabilecek kapasitede değillerdir.
Ancak çok büyük bir göktaşı veya asteroit Dünya’ya çarptığında küresel iklimi etkileyebilir ve büyük yıkıma neden olabilir.
Böyle bir etki, dinozorların yok olması gibi tarih öncesi olaylara benzer sonuçlar doğurabilir.
