Lale Karabıyık’tan Bakan Koca’ya “Öğrencilere 3 Ana 2 Ara Yemek” eleştirisi: “Okulda 1 Yemek Verilmesi Konusunda Teklif Yaptık, AKP ve…

CHP Eğitim Politikalarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Lale Karabıyık, 2019 yılına göre okula başlama maliyetlerinin okul öncesi dönemde yüzde 654, ilkokulda yüzde 493, ortaokulda yüzde 450, lisede ise yüzde 486 arttığını söyledi. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın açıklaması: “Okul çağındaki çocuklarımızın dengeli ve yeterli beslenmesi gerekiyor, uzmanlar tarafından 3 ana öğün, en az 2 ara öğün olması tavsiye ediliyor.” Okullarda en az bir öğün yemek verilmesi gerektiğini söyledik. Meclis’teki 2023 bütçe görüşmeleri sırasında okullarda yemek verilmesine ilişkin tekliflerde bulunduk. Peki ne oldu? Her zamanki gibi AKP-MHP oylarıyla reddedildi. “Peki Sayın Bakan, partiniz bunu neden reddetti?” eleştirdi.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Lale Karabıyık, partisinin genel merkezinde düzenlediği basın toplantısında yeni eğitim-öğretim yılını değerlendirdi ve eğitim harcamalarına ilişkin araştırmalarının verilerini paylaştı. Beslenme çantasının maliyetine de değinen Karabıyık, “Bir vatandaş çocuğunun yanına beslenme çantası koyacak. Günlük ücreti 50 TL. İçinde lüks ya da ekstra bir şey yok. Diyelim ki 3 çocuğu var çarpı 3, Haftanın 5 günü oraya koyacak, nasıl yapacak, evde öğle yemeği yok, okulda öğle yemeği yok, “Yemek kutusunu dolduracak para yoksa devletin ayıbıdır” diye konuştu. dedi.

Karabıyık’ın konuşmasından satırbaşları şöyle:

“DÜN 20 MİLYONDAN FAZLA ÖĞRENCİ, 1 MİLYON 178 BİN ÖĞRETMEN EĞİTİME BAŞLADI: İlk ve ortaöğretim kurumlarında 20 milyondan fazla öğrenci ve 1 milyon 178 bin öğretmen için dün eğitim başladı. İyi şanslar dilerim. Okulların tatil olduğu o dönemde şu açıklamayı yapmıştım. Ben de ‘Bu dönem çok değerli bir dönem, tatil dönemi’ dedim. Okulların ve eğitim sisteminin tüm sorunları tartışılmalı ve bunların çözümü için hızla harekete geçilmelidir. Sorunlar vardı. Sadece deprem bölgesindeki okullar değil, eğitim sistemindeki tüm konuların tartışılıp çözüme kavuşturulması gerekiyordu.

İKİ KATLANDI VE DAHA DERİNLEŞTİ: Tatil bitti, okullar açıldı ama sorunlar çözüldü mü? Hayır çoğaldı, derinleşti. Bu sorunları eğitime erişim, eğitimin kalitesi ve eğitim yönetimiyle ilgili sorunlar olmak üzere üç grupta topladığımızı söylemiştik. Eğitime erişimde en sık karşılaştığımız sorunlar okula kayıt, sınıfların kalabalık olması, okula ulaşım, okul malzemelerini temin etme, barınma ve beslenme gibi sorunlardır. Kalite ile ilgili konularda ise eğitimin amaçları, eğitim programları, öğretim teknikleri, ölçme ve değerlendirme, okullarda kullanılan eğitim teknolojileri gibi sorunlara yer verdik. İdari sorunlar mali kaynakların yetersizliği, öğretmen ve diğer çalışanların eksikliğiydi.

VELİLERDEN KAYIT ÜCRETİ HALA TALEP EDİLİR: Aldığımız bilgiye göre; Kayıt sırasında ebeveynlerden hâlâ para isteniyor. Sayın Bakan Özer, kendi döneminde ‘Okulların ihtiyacı olan parayı gönderdik. Hiçbir şeye ihtiyaçları yok. Para istemelerine gerek yok, zaten hukuki bir durum da değil.’ O dönemde neden para topladıklarını ve örneklerini onlara aktardık. Buna onlar da şahit oldular. Sayın Bakan Tekin gelip ‘Böyle bir uygulama yok’ dedi. Herhangi bir bağış ya da buna benzer bir şey yok.’ Ama muhtemelen farkında değiller, ebeveynlerden para toplamaya devam ediyorlar. Bir cümleye örnek vermek isterim: Para toplarken ‘Çocuğunuzun temiz tuvalete gitmesini istemez misiniz? O tuvaleti temizlemek için yardımcı personel çalıştırmamız gerekiyor. Sizlerin katkılarıyla bunu yapacağız, başka paramız yok. ‘Devlet bize bu kadar yardımcı personel vermedi.’ Gerçekler bunlar. Bu bir örnektir. Bunun cevabına baktığınızda gerçekten üzücü. Bu ne okul müdürünün hatasıdır, ne öğretmenin hatasıdır, ne okul-okul birliğinin hatasıdır, ne de velilerin hatasıdır. Çünkü okula gidecek yeterli bütçe ve işçi yok. Bu sorunlar görmezden gelinmeye devam ediyor.

MEB BÜTÇESİNİN MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİNE ORANI BU YILKİ DÜŞÜŞ İLE YÜZDE 9,64’E DÜŞTÜ: Devlet eğitim yatırımlarına önem vermiyorsa, özellikle Milli Eğitim Bakanlığı bütçesindeki eğitim yatırımlarını düşük tutuyorsa veya eğitim harcamalarının gayri safi yurtiçi hasılaya oranı düşüyorsa, daha fazla eğitim harcamasının yükü velilere düşüyor . Bu bir gerçek… 2002 yılında Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinden eğitim yatırımlarına ayrılan pay yüzde 17,18 iken 2023 yılında bu oran yüzde 9,18 olacak. Bu bir gerilemedir. Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinin merkezi yönetim bütçesine oranı bu yıl yüzde 9,64’e düştü.

ABD’DE YÜZDE 20’NİN ÜZERİNDE KALDI: OECD ülkeleri arasında kamunun daha az harcama yaptığı, yükün vatandaşa daha fazla bindiği bir ülkeyiz. Normalde ülkemizde eğitim harcamalarının yüzde 20’den fazlası vatandaşların sırtına yük oluyor. Ancak yüzde 90’ının kamu sektöründe ve yüzde 10’unun ebeveynlerin elinde olduğu başka ülke örnekleri de var. Bizde ise yüzde 20’nin üzerinde kalıyor. Devlet eğitime, ekonomik çöküşe, yoksulluğa, yoksunluğa ve işsizliğe ayırdığı payı ve desteği azalttığında; Enflasyon, eğitim harcamalarını ve çocuklarını okula gönderen ebeveynlerin maddi durumlarını çok daha fazla etkilemeye başlıyor.

25 YILLIK ÖĞRETMEN 24 BİN TL ALDI: Sözleşmeli öğretmenlik uygulamaları değişti mi? Hayır, yapmadılar. Atanamayan 1 milyon öğretmen var ama; Milli Eğitim Bakanlığı, boş kursların uygun fiyatlı öğretmenlerle doldurulmasını başarı olarak tanımlıyor. Burada en ufak bir ihtiyacın bile olduğundan bahsetmiyor. Bunun aslında eğitim sisteminin ayıbı olduğunu defalarca söyledik. Ücretli öğretmenler taban fiyatın çok altında gelir elde edebiliyor, 25 yıllık tecrübeye sahip bir öğretmenin sözleşmeli ve takım öğretmenleri için 24 bin TL aldığını biliyoruz. Bu artık yaşam sınırının altında bir yere karşılık geliyor.

BUGÜN SU 5 TL, OKUL KANTİNLERİNDE 10 TL: Ulaşım ise başka bir sorun. Anayasa’ya baktığımızda ‘eğitim zorunluysa okula ulaşım da bir haktır’ diyor. Bunun devlet tarafından sağlanması ve desteklenmesi gerekiyor. Gelelim en önemli gündemimize: Öğle Yemeği Kutusu, nasıl doldurulur. Sağlık Bakanı Sayın Koca, ‘Okul çağındaki çocuklarımızın istikrarlı ve yeterli beslenmesi gerekiyor, uzmanlar tarafından 3 ana öğün ve en az 2 orta öğün tüketilmesi öneriliyor.’ Çok doğru bir şey söyledi. Yanlış bir şey yok. Böyle olması gerekir ama Sayın Bakanım, keşke Milli Eğitim Bakanı da, ekonomiyi yönetenler de bunu duysa. Vatandaş enflasyona yenik mi düştü? Bu nasıl çalışacak? Satın alma gücü azaldı, her şey yolundaymış gibi sunulurken mutfaklarda yangın çıktı. Barınma koşulları zor, yoksulluk var, yoksunluk var, peki okulda öğle yemeği var mı, bırakın yemeği, sağlıklı su var mı? Bugün okul kantinlerinde su 5 TL, 10 TL.

HER ZAMAN OLDUĞU GİBİ AKP VE MHP OYLARIYLA REDDEDİLDİ: Okullarda en az bir öğün yemek verilmesi gerektiğini söyledik. Sağlıklı suyun yanı sıra bu da bizim sözlerimiz arasındaydı ve ilk günden itibaren yerine getireceğimiz bir sözdü. Geçtiğimiz Ekim 2022 ve Kasım 2023 bütçe görüşmelerinde okullarda yemek sağlanmasına ilişkin Meclis’te önerilerde bulunduk. Peki ne oldu? Her zamanki gibi AKP-MHP oylarıyla reddedildi. Peki Sayın Bakan, partiniz bunu neden reddetti? Çocuklara neden okul yemeği verilmiyordu? Bu ülkenin buraya ayıracak parası yok muydu?

GÜNLÜK ÖĞLE ÇANTASI ÜCRETİ 50 TL: Vatandaş çocuğunun yanına beslenme çantası koyacak. Günlük ücreti 50 TL, lüks ve ekstra bir şey yok. Diyelim ki 3 çarpı 3 çocuğu var, haftanın 5 günü bunu nasıl yapacak? Evde yemek yoksa, okulda yemek yoksa, beslenme çantasını dolduracak para yoksa bu devletin ayıbıdır. Öte yandan TÜFE’nin perde gibi gösterdiği bu enflasyon ortamında bu yıl okula başlama maliyetini ve okula gitme maliyetinin gerçeği yansıtmadığını, aslında daha yüksek olduğunu sizlere göstermeye çalıştık. Son 4 yılda piyasadaki 137 ürünün gerçek fiyatlarını araştırarak okula başlamanın ekonomik maliyetini ölçmeye çalıştık. Ayrıca okula başlayan bir öğrencinin velisinden alınan kayıt ücretlerini araştırmamıza dahil etmemekteyiz.

2022-2023 eğitim-öğretim yılı okula başlama masrafları:

2023 YILINDA YÜZDE 486 ARTTI: Okul öncesi dönemde okula başlamanın 2019 yılına göre maliyetleri; 2022’de yüzde 285,26, 2023’te ise yüzde 654,36 arttı. İlkokul düzeyinde başlangıç ​​maliyetleri 2019’a göre; 2022’de yüzde 316, 2023’te ise yüzde 493,8 arttı. Ortaokul düzeyinde okula başlama maliyetleri 2019’a göre; 2022’de yüzde 304,1, 2023’te ise yüzde 450,5 arttı. Lise düzeyinde başlangıç ​​maliyetleri 2019’a göre; 2022’de yüzde 286,8, 2023’te ise yüzde 486,4 arttı.

Tamam tamam, ne yapıldı: Deprem bölgesindeki okullarımız da eğitime başladı. Peki orada neler oluyor? Bazı bilgiler alıyoruz. Bakanlık bu konuda çok gizli. Bilgi ya ellerinde yok, dağınık durumda ya da bilgiyi paylaşmak istemiyorlar. Bazı açıklamalar yapıldı. Hatay Valiliği’nden son açıklama 27 Ağustos’ta yapıldı. ‘Depremde maalesef il genelinde 170 okulumuz yıkıldı, 81’i orta, 196’sı hasarlı olmak üzere 277 okulumuz hasar gördü.’ Kahramanmaraş İl Milli Eğitim Müdürü açıklamalarda bulunuyor. Tamam ama ne yapıldı? Yaz dönemi çok değerliydi. Bazı şeylerin tartışılıp çözülmesi, önceliklendirilmesi, doğru planlanması ve yatırım bütçelerine dahil edilmesi gerekiyordu. Çok geç olmadan bunun yapılması gerekiyordu.

KONTEYNERLER EĞİTİM İÇİN GELDİ, NO: Bir araştırma yaptık. Çok net sonuçlar ortaya çıktı. Öncelikle tadilat çalışmaları çok geç başladı. Şu anda bakanlıktan derslerin sadece yüzde 68’inin tamamlandığı yönünde bir açıklama yapıldı ama vatandaşlar bunu da söylemiyor. Öncelikle teknik ekiplere zaman zaman tadilatları kontrol ettirdik, maalesef tadilatlar geç başladı, tedbir geç alındı, planlamasızlık, organizasyon eksikliği, kaos orada had safhadaydı. Bakanlık, okul bulunmayan veya okulu bitirilen yerlerde ilkokuldan başlayarak taşımalı eğitim verilmesini istiyor. Ancak yöre halkı, ‘Çocuklarımızı ilkokul 4’üncü sınıfa göndermeyin’ diyor. ‘Çocuklarımız ister yanımızda olsun, ister konteynerde olsun taşımalı eğitimde daha da zorlanacak.’ Eğitim için konteyner geldi mi? Hayır. Vatandaş bu durumdan şikayetçi.

ÖĞRETMENLER GELDİ AMA NEREDE KALACAKLARINI BİLMİYORLAR: Peki kırsalda neler oluyor? Sorunlar çok daha net ve eğitime hazır olmadıklarını görüyoruz. Öğretmenler başka ülkeden gelmiş, nerede kalacaklarını bilmiyorlar. Öğretmenlerin kalacakları yerler konusunda herhangi bir planlama yapılmadı. Çok az kişinin odası var. Diğerleri kara kara düşünüyor. Hatta dün sabah aileleriyle birlikte yer olmadığı için okula gelen ve bu gece nerede kalacaklarını soran öğretmenlerin olduğu bilgisini aldık. Kamu kurumları hâlâ sağlam okullardan çıkamamıştır. Bir de böyle bir sorun var. Kırtasiye malzemeleri orada hem kıt hem de değerli. Yoksulluk ve yoksunluk orada da aşırı boyutlarda. İş dinamiği bozulduğu için ekonomik sıkıntılar yaşanıyor. Bunları da unutmamak lazım. Beslenme çantasını doldurmanın da zorluğu var.

İKİLİ EĞİTİM GETİRİLDİ: Okullar entegre yerler olmadığında. İkili eğitime başlandı. Bu sorun birçok okulda devam ediyor. Aileler bu durumdan son derece rahatsız. Bu sayede ikili eğitim verilecek ve öğrenciler gecenin karanlığına kadar kalacaklar. Bir an önce normal hayata dönülmesi için çaba gösterilmesini talep ediyorlar. “Çocuklarımızın güvenli, güvenilir okullarda tam zamanlı eğitim alması en değerli şey.”